Neden Dolu Yağar?

Yeryüzünün, toprakların, ürünlerin can suyudur gökten dökülen yağış. Yağış her zaman yağmur şeklinde olmaz. En sevilen yağış şekli kardır. Bir de ürkütücü bir yağış şekli vardır ki o da doludur. Kar yağışı için hava sıcaklığının sıfırın altına düşmesi gerekir ama illaki kış mevsiminde olmak gerekmez, yaz aylarına da gerçekleşebilir. Dolu olayı en çok gök gürültülü sağanak yağış esnasında görülür. Evet ama sıcak bir günde bile bu iri buz parçaları etrafa saçılabilir. Sıcak ile soğuk hava çarpıştığında dolu meydana getiren bulutlar oluşur. Yerden yükselen ısı sağanak bulutları yükseltir. Bu bulutlar gökyüzünün soğuk olan en yüksek katmanlarına kadar ulaşabilir. Gelin dolu nasıl oluşur sorusuna yanıt bulalım.


Fırtına bulutlarının içinde sıcak hava yukarı doğru yükselirken soğuk hava da büyük bir hızla aşağı doğru iner ve cereyan etkisi oluşur. İri su damlaları yoğunlaşır ve bulutlardan aşağı doğru düşerken hava akımı yardımıyla yere düşmeden yükselirler. Hızlı esen rüzgar, damlaları bulutlar içinde daha yukarı taşır ve eksi derecelere sürükler. İşte su damlaları bu donma noktasının altındaki bölgelerde buza dönüşür. Bulutun içinde aşağı yukarı doğru oluşan bu hareket yaklaşık yarım saat sürer.

Şeffaf yahut beyaz renktedir. İriliği bezelye tanesi ile bilye arasında değişir. Dolu parçaları bulutlarda şiddetli hava akımları ile uzun müddet oradan oraya savrulduğunda daha da büyür. Tenis topu ve hatta çok iri bir portakal ebadına ulaşabilir. Taneler çoğunlukla yuvarlaktır. Ama bazıları köşeli de olabiliyor. Bezelye iriliğinde bir dolu oluşumu için rüzgarın saatte 40 km hızla esmesi gerekir. Bir tenis topu büyüklüğünde dolu tanesi oluşumu içinse rüzgarın saatte 130 km’ye ulaşması gerekir. Dolu taneleri irileştiğinde buluttan düşer ve yerçekiminin de etkisiyle aşağı doğru çekilirler. İşte bu sebeple iri dolu taneleri yani dolu yağışı tarlalardaki ekinleri perişan eder, otomobil camlarını kırar ve canlıların yaralanmasına sebebiyet verir.