CANLILARIN BESLENME İLİŞKİLERİ

1: Üreticiler (Ototroflar)

Yeşil bitkiler, bazı bakteriler ve siyanobakteriler üretici organizmalarıdır. İnorganik maddelerden organik maddeler oluşturabilen canlılara üreticiler denir. Üreticiler Karbondioksiti indirgeyerek organik madde sentezi gerçekleştirirler, gerekli enerjiyi güneşten (fotosentez) ya da çeşitli inorganik maddelerden (Kemosentez) elde ederler.Bu nedenle, üreticiler Fotoototroflar)ve kemoototrof olarak ikiye ayrılır.

2: Tüketiciler: ( Heterotrof)

Besinleri dışarında hazır olarak alıp kullanan canlılara denir. Tüm hayvanlar, mantarlar, bakterilerden bazıları, protistler (tek hücreliler) tüketici canlılardır.

A: Holozoik Beslenme

Besinlerini katı parçacıklar halinde alanlardır.

a)**** Otçul

Sadece otla beslenirler. Karada yaşayan bazı böcekler, kemirgenler, memeliler, geviş getirenler bir de su da yaşayan kabuklu ve yumuşakçacılar.

b)**** Etçil

Sadece Etle beslenirler. Aslan, kartal gibi yırtıcılar.

c)**** Otçuk+ Etçil

Hem ot hem de et yerler. Ayı, insan, domuz vb.

B: Saprofitlik:

Mayalar, küfler, bazı bakteriler ve toprak solucanı bu grubu girer.Ayrıştırıcılar ölü bitkiler ve hayvan kalıntıları ile organik artık üzerine enzimler salgılayarak bu maddeleri parçalarlar ve kendileri için gerekli olan organik maddeyi vücutları içerisine alırlar. Ayrıştırıcıların yaptıkları bu beslenme şekline Saprofit (Çürükçül) beslenme denir. Enzim sistemleri çok iyi gelişmiş olan canlı, canlı artıkları ile beslendiği için doğada madde dolaşımında çok önemli rol oynarlar.

C) Simbiyotik İlişiler:

Canlıların beslenme ilişkileri yönünden bir arada bulunmak zorunda olabilirler. İki organizmandan birinin yada ikisinin canlılığını sürdürebilmesi için birlikte bulunmalarına simbiyos (birlikte yaşam) denir.

****** I.************Yararlı Birliktelikler

Mutualizm ( Çift Yanlı Ortaklık)

Birlikte yaşayan organizmaların birbirine karşılıklı yarar sağladığı yaşam türüdür. Likenler bu yaşama iyi bir örnektir. Liken birliği alg ile mantarlardan oluşur. Alg bu birlik için besin üretirken mantar bu birliğe su ve CO2 sağlar

Kommensalizm ( Tek Taraflı)

Birlikte yaşayan ortaklarda, biri yarar görürken diğeri ne yarar ne de zarar göremediği yaşama birliğidir. Köpekbalığına tutunarak onunla taşınan küçük balık ( Echeris), köpekbalığına herhangi bir zarar vermeden yaşamını sürdürür.

*** II.*************Zararlı Birliktelikler:

Birlikte yaşayan canlıların birinin yarar diğerinin zarar gördüğü yaşam türüdür. Bitkisel parazitlerden yarı parazit öksü otu bitkisi fotosentez yapabilir ancak su ihtiyacını üzeride yaşadığı konak ( zarar verdikleri canlı)dan alır. Tam parazit cinsaçı da kök veya sap olmadığı için besin ihtiyacını üzerinde yaşadığı konaktan alır. Dış Parazit (bit, pire, kene vb) iç parazit ( tenya vs.)

3: Hem Heterotrof Hem de Ototrof:

Bunlar böcekçil bitkilerdir. Kendi besinlerini kendi üretebiliriler ancak azot ihtiyacını üzerinde yaşadığı bitkilerden kazanırlar.