1. Alıcı dil (sesleri ve kelimeleri anlama yeteneği),
2. ifade edici dil (anlam iletmek için konuşma ve işaretleri kullanma yeteneği).
Bir çocuğun konuşma ve dil gelişimi 3 yaşından 5 yaşına kadar olan dönemde iyice ilerler. Bu dönemde alıcı dil becerileri çok gelişir; çocuk nesneler ve ilişkiler arasında ince ayrımları yapmayı öğrenir. Ayrıca çocuk çok adım gerektiren talepleri de anlayabilir. Birçok çocuk daha akıcı bir biçimde konuşur ve daha düzenli olarak doğru gramer kullanmaya başlar.

Dil ve Konuşmada dönüm noktaları
3 yaşında:
Alıcı Dil
İki aşamalı talepleri, örneğin 'pijamalarını çamaşır sepetine, terliklerini de dolaba koy' gibi emirleri yerine getirebilmeye başlar.
Yeni kelimeleri hızlı öğrenir ve en bilinen eşyaların adlarını bilir.
'İki' kavramını anlamaya başlar.
Cinsiyet farklarını anlamaya başlar.
Kendi tam isimlerini tanırlar.
İfade edici dil
Çoğulları, zamirleri ve sıfatları daha tutarlı kullanmaya başlar.
Sık sık 'neden' ve 'ne' sorularını sorar.
Üç veya dört kelimeden oluşan karmaşık cümleleri sık kullanmaya başlar.
4 yaşında:
Alıcı Dil
Renklerin isimlerini bilir.
Aynı ve farklı olanları, örneğin çocuklar ile büyükler arasındaki farkları anlamaya başlar.
"Lavaboya git, ellerini yıka ve havluda kurula" gibi üç adımlı talimatları yerine getirebilmeye başlar.
İfade edici dil
Kelimelerin geçmiş zamanlarını kullanmaya başlar.
Beş veya altı kelimeden oluşan karmaşık cümleleri sık kullanmaya başlar.
Başlarına gelen bir şeyi veya bir hikayeyi anlatabilirler.
Açık ve net bir şekilde konuşabilir, yabancılar onları her zaman anlayabilir.
5 yaşında:
Alıcı Dil
Eşyalar arasındaki ilişkileri anlar. Örneğin 'top oynayan çocuk' veya 'ip atlayan kız'.
İfade edici dil
Genellikle bir başka kişiyle sohbet edebilir.
İnsanları ve eşyaları başkalarıyla ilişki içinde adlandırır, örneğin Bay Naci demek yerine Ali'nin Babası der.
'Kaşık' veya 'kedi' gibi kelimeleri tanımlayabilir.
Kaynak: hemensaglikcom